Κατεύθυνση: Υποχρεωτικό Δευτερεύουσας Κατεύθυνσης - Ψηφιακές Υπηρεσίες

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση θεμάτων που αναφέρονται στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας και στην αναγκαιότητα ανάπτυξης ηλεκτρονικών συστημάτων υγείας. Αναφέρονται διάφορα παραδείγματα εξειδικευμένων ηλεκτρονικών συστημάτων υγείας (π.χ. ακτινολογικών συστημάτων, εργαστηριακών συστημάτων, συστημάτων συνταγογράφησης, ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου, συστημάτων επείγουσας ιατρικής φροντίδας συστημάτων πρωτοβάθμιας φροντίδας) και εισάγονται οι βασικές έννοιες της πληροφορικής υγείας.

Μεταξύ των θεμάτων που περιγράφονται περιλαμβάνονται: ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας (electronic healthcare record), η ασφάλεια και διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων υγείας, ευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα και κωδικοποιήσεις ιατρικών δεδομένων και υπηρεσιών, διαδίκτυο των πραγμάτων στην υγεία, μεγάλα δεδομένα και αναλυτική στην υγεία, υποστηρικτικά συστήματα σύγχρονων ιατρικών και διοικητικών συστημάτων όπως ιατρική ακριβείας (precision medicine) και περίθαλψη αξίας (value-based care).

Στο πλαίσιο του μαθήματος χρησιμοποιούνται εργαλεία λογισμικού για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας από τους φοιτητές στο πλαίσιο της πρακτικής-εργαστηριακής τους άσκησης.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:

• Αναλύουν τους περιορισμούς των χειρόγραφων ιατρικών δεδομένων και την αναγκαιότητα της πλήρους, αποδοτικής και αποτελεσματικής ψηφιοποίησής τους ακολουθώντας βέλτιστες πρακτικές
• Περιγράφουν τα πλεονεκτήματα και προκλήσεις των αυτοματοποιημένων συστημάτων εισαγωγής δεδομένων και υποστήριξης ιατρικών αποφάσεων
• Αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και να σχεδιάζουν αρχιτεκτονικές (σε εννοιολογικό και σε φυσικό επίπεδο) ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας με έμφαση στη διαχείριση των ιατρικών δεδομένων
• Αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα της ανταλλαγής ιατρικών πληροφοριών (health information exchange-HIE) και της διαλειτουργικότητας αντιστοίχων συστημάτων με στόχο την ολοκλήρωση των δεδομένων και των διεργασιών υγείας
• Περιγράφουν τις βασικές υπηρεσίες και τα ισχύοντα πρότυπα ασφάλειας και να ενσωματώνουν αντίστοιχες πολιτικές ασφάλειας συστημάτων και των ιατρικών/νοσηλευτικών δεδομένων
• Κατασκευάζουν/επιλέγουν και χρησιμοποιούν τις κατάλληλες ψηφιακές τεχνολογίες και αρχιτεκτονικές για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας
• Αναπτύσσουν εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας με χρήση ψηφιακών εργαλείων

Περιεχόμενο Μαθήματος

1. Συστήματα υγείας. Περιστολή δαπανών και βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών. Αναγκαιότητα ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες και συστήματα υγείας.
2. Διεθνείς τάσεις και αρχιτεκτονικές ηλεκτρονικών συστημάτων υγείας. Βέλτιστες πρακτικές ανάπτυξης και λειτουργίας συστημάτων. Ασφάλεια ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας.
3. Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (Προσδιορισμός και δόμηση περιεχομένου. Ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος. Αρχιτεκτονικές ηλεκτρονικών φακέλων υγείας. Υιοθέτηση προτύπων. Ασφάλεια ιατρικών δεδομένων. Κόστος-απόδοση. Διεθνείς πρακτικές).
4. Προσωπικός φάκελος υγείας (Οφέλη για το σύστημα υγείας. Αρχιτεκτονικές προσωπικών ιατρικών φακέλων. Είδη αποθηκευμένων δεδομένων. Θέματα ασφάλειας πληροφοριών. Διεθνείς πρακτικές).
5. Τεχνική και σημασιολογική διαλειτουργικότητα ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας.
6. Χαρτοφυλάκιο ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας προς ανάπτυξη. Διεθνείς πρακτικές. Λειτουργικά και τεχνικά χαρακτηριστικά ενδεικτικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Ηλεκτρονική υποστήριξη της κατ’ οίκον νοσηλείας. Ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Ηλεκτρονικό παραπεμπτικό. Πρότυπα συστήματα.
7. Ανάπτυξη εφαρμογών ηλεκτρονικής υγείας με χρήση κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων.
8. Διαδίκτυο των πραγμάτων και υποστηρικτικά συστήματα αποδεικτικής ιατρικής, προσωποποιημένης περίθαλψης και ιατρικής ακριβείας.
9. Μεγάλα δεδομένα και αναλυτική υγείας. Προβλήματα και κρίσιμές αποφάσεις ιατρικού και διοικητικού περιεχομένου στα οποία χρησιμοποιούνται.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

– Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

• Merida L. Johns (2010): Health Information Management Technology, Ahima Press.
• Karen A. Wager, Frances W. Lee, John P. Glaser (2009): Health Care Information Systems: A Practical Approach for Health Care Management, Jossey-Bass.
• Joseph Tan (2010): Developments in Healthcare Information Systems and Healthcare Informatics: Improving Efficiency and Productivity, IGI Global.
• Margret K. Amatayakul (2009): Electronic Health Records, American Health Information Management Association.
• Stephan P. Kudyba (2010): Healthcare Informatics: Improving Efficiency and Productivity, CRC Press.
• Tim Benson (2016): Principles of Health Interoperability: SNOMED CT, HL7 and FHIR, Springer.
• Susan H, Fenton (2013): Introduction to Healthcare Informatics, American Health Information Management Association.
• Jason Burke (2013): Health Analytics: Gaining the Insights to Transform Health Care, Wiley.
• Brojo Kishore Mishra, Raghvendra Kumar (2018): Big Data Management and the Internet of Things for Improved Health Systems, IGI Global.

– Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Methods of Information in Medicine, Thieme
• Journal of Medical Systems, Springer
• International Journal of Medical Informatics, Elsevier
• IEEE Journal of Biomedical and Health Informatics

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Ο σκοπός του μαθήματος είναι η ανάπτυξη των βασικών ικανοτήτων για την παιδαγωγικά αποτελεσματική αξιοποίηση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στην διδακτική πράξη και την εκπαιδευτική διαδικασία με έμφαση στην Σχολική Εκπαίδευση.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι μαθησιακοί στόχοι του μαθήματος είναι, μετά από την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος, ο/η φοιτητής/τρια να είναι ικανός/η:

• να γνωρίζει και να κατανοεί τις φάσεις, τις σύγχρονες τάσεις, τις πολιτικές ένταξης των ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, τη διδακτική πρακτική και τη αξιολόγηση της μάθησης
• να αναλύει, να αξιολογεί, να επιλέγει και να τεκμηριώνει ποιό είναι το παιδαγωγικά κατάλληλο ψηφιακό σύστημα (λογισμικά γενικής χρήσης ή/και εκπαιδευτικά λογισμικά) για την υποστήριξη συγκεκριμένων διδακτικών στρατηγικών
• να σχεδιάζει και να δημιουργεί παιδαγωγικά τεκμηριωμένα διδακτικά σενάρια για την σχολική εκπαίδευση υποστηριζόμενα από ψηφιακές τεχνολογίες

Οι παραπάνω μαθησιακοί στόχοι συμβαδίζουν με τους αντίστοιχους μαθησιακούς στόχους του προγράμματος «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των Ψηφιακών Τεχνολογιών στην Διδακτική Πράξη (Επιμόρφωση Β’ επιπέδου Τ.Π.Ε.): Β2 Επίπεδο προχωρημένη επιμόρφωση για την αξιοποίηση και εφαρμογή των Τ.Π.Ε. στη διδακτική πράξη».

Περιεχόμενα

• 1. Αξιοποίηση και εφαρμογή των Ψηφιακών Συστημάτων (ΨΣ) στη Σχολική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική και επιστημονική θεμελίωση
• 2. Παιδαγωγική αξιοποίηση των Ψηφιακών Συστημάτων. Μοντέλα εισαγωγής των ΨΣ στην Σχολική Εκπαίδευση. Σύγχρονες προσεγγίσεις στη Διδακτική Μεθοδολογία με την υποστήριξη των ΨΣ
• 3. Κριτήρια Ταξινόμησης και Κατηγοριοποίησης Ψηφιακών Συστημάτων στη Σχολική Εκπαίδευση
• 4. Μελέτη Ψηφιακών Συστημάτων για την υποστήριξη
  • 4.1. Αυτοδιδασκαλίας και Καθοδηγούμενης Εκπαίδευσης (tutorials)
  • 4.2. Εξάσκησης και Πρακτικής (Drill and Practice)
  • 4.3. Επίλυσης Προβλημάτων (problem solving)
  • 4.4. Μοντελοποίησης (modeling)
  • 4.5. Εικονικών Εργαστηρίων (virtual labs) και Προσομοιώσεων (simulations)
  • 4.6. Διερευνητικής Μάθησης (Inquiry-based Learning)
  • 4.7. Συνεργατικής Μάθησης (collaborative learning)
  • 4.8. Αξιολόγησης Μάθησης (assessment of learning)
  • 4.9. Εκπαιδευτικά παιχνίδια (educational games)
• 5. Πρακτικά Θέματα Υλοποίησης του Ψηφιακού Σχολείου – Υποδομές
  • 5.1. Διαδραστικοί Πίνακες
  • 5.2. Κινητό Εργαστήριο Πληροφορικής

Προτεινόμενα Συγγράμματα

• Κόμης, Βασίλειος (2004). Εισαγωγή στις Εκπαιδευτικές Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών. [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 3327]
• Δημητριάδης, Σταύρος (2015). Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτικό Λογισμικό. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα – Αποθετήριο «Κάλλιπος» [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 320249]