Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας

Στόχος

Στόχος του γνωστικού αντικειμένου «Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας» είναι η ανάπτυξη θεωρητικών και εφαρμοσμένων γνώσεων για την παροχή των βασικών εργαλείων πρακτικών μεθόδων στον χώρο της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής μάθησης (eLearning/eL). Αυτά αναπτύσσονται και αξιολογούνται με τη χρήση κατάλληλων στατιστικών μεθόδων και στατιστικών πακέτων. Ξεκινώντας ο σπουδαστής μαθαίνει να αναγνωρίζει πιθανά προβλήματα και να κατανοεί τα κριτήρια της επιλογής στη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθήσει για την συλλογή δεδομένων, την ανάλυση τους, τις διάφορες ερμηνείες των αποτελεσμάτων καθώς και την παρουσίαση τους μέσω της συγγραφής ενός προτεινόμενου ερευνητικού σχεδίου εργασίας (project/paper). Μέσω παραδειγμάτων της θεωρίας και με τη χρήση διάφορων στατιστικών εργαλείων όπως μεθόδων συλλογής δεδομένων αλλά και στατιστικών πακέτων ανάλυσης ο σπουδαστής εφοδιάζεται ώστε να εφαρμόσει όλα τα παραπάνω στη μελέτη της δικής του έρευνας.

Με το αντικείμενο αυτό επιχειρείται να δοθούν στους συμμετέχοντες τα αναγκαία εφόδια για το σχεδιασμό και την εκπόνηση υψηλής ποιότητας επιστημονικών εργασιών στο χώρο της ηλεκτρονικής μάθησης με έμφαση στις κοινωνικές επιστήμες και στις επιστήμες της αγωγής. Ειδικότερα επιχειρείται η κατανόηση των μεθοδολογιών έρευνας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχεδιασμού μέσω της δυνατότητα πραγματοποίησης ερευνητικών έργων. Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη δεξιοτήτων πραγματοποίησης ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας αλλά και σε δεξιότητες συγγραφής επιστημονικών άρθρων και διατριβών.

Ειδικότερα με το γνωστικό αντικείμενο «Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας» ο σπουδαστής θα είναι σε θέση:

• α. να περιγράφει τις έννοιες και τις διαδικασίες της εκπαιδευτικής έρευνας,
• β. να κατανοεί τα διάφορα είδη της έρευνας, τον εντοπισμό ερευνητικών προβλημάτων στην εκπαίδευση και στην ηλεκτρονική μάθηση,
• γ. να διατυπώνει ερευνητικά ερωτήματα και υποθέσεις,
• δ. να εξηγεί τα διάφορα είδη των ερευνητικών σχεδίων,
• ε. να εφαρμόζει τις διάφορες μεθόδους συλλογής δεδομένων,
• στ. να οργανώνει και να παρουσιάζει δεδομένα με τη χρήση διαφορετικών μεθόδων,
• ζ. να συγγράφει ένα ερευνητικό σχέδιο εργασίας (project/paper).

Περιεχόμενα

• Εισαγωγή στο αντικείμενο «Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας», στις διαφορετικές μεθόδους στην έρευνα της εκπαίδευσης: Επιπλέον μελετάται η σημασία της εκπαιδευτικής έρευνας και των στόχων της καθώς επίσης και ο σχεδιασμός της εκπαιδευτικής έρευνας.
• Μελετάται η ποσοτική προσέγγιση (φιλοσοφική και μεθοδολογική) του αντικειμένου. Στη συνέχεια αναπτύσσεται το οργανόγραμμα έρευνας από την διατύπωση του ερευνητικού προβλήματος και το θεωρητικό πλαίσιο μέχρι την επανεξέταση της προηγούμενης έρευνας και των ερευνητικών ερωτημάτων.
• Αναλύεται ο ποσοτικός σχεδιασμός η διεξαγωγή έρευνας και πειραμάτων και τα είδη ποιοτικής έρευνας. Στη συνέχεια αναπτύσσεται η αξιολόγηση και πολιτική της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των υλικών για τη διαπολιτισμική έρευνα, καθώς επίσης και οι μικτές μεθόδοι και η συμμετοχική έρευνα.
• Παρουσιάζεται η οργάνωση και η παρουσίαση ποιοτικών δεδομένων, η ανάλυση περιεχομένου, η κωδικοποίηση, (αφηγήσεις, συζητήσεις και ομιλίες), και η θεμελιωμένη θεωρία μεθόδων δειγματοληψίας. Αναπτύσσεται ο τρόπος ανάπτυξης μιας επιστημονικής εργασίας και ο τρόπος που γίνεται το review.
• Αναπτύσσονται οι μέθοδοι για την συλλογή δεδομένων στην εκπαιδευτική έρευνα: ερωτηματολόγια, συστηματικές παρατηρήσεις, συνεντεύξεις, συμμετοχική παρατήρηση. Παρουσιάζονται προτεινόμενες εργασίες και προτεινόμενα θέματα για την επιστημονική εργασία που πρέπει να αναπτυχθούν και να παρουσιάσουν στο τέλος του εξαμήνου. Επιπλέον παρουσιάζονται πραγματικές περιπτώσεις με demo experiments.
• Εισαγωγή στην ερευνητική μεθοδολογία (ορισμός προβλήματος, διατύπωση υποθέσεων, σχεδιασμός έρευνας, κλπ), είδη δεδομένων, κλίμακες μέτρησης, πίνακες & διαγράμματα. Παρουσίαση πραγματικών περιπτώσεων (case studies).
• Μελετάται ο τρόπος που τα θεωρητικά αποτελέσματα αποτιμώνται σε μετρήσεις και μεταβλητές. Αναπτύσσεται ο σχεδιασμός των ερωτηματολογίων με τη χρήση μεταβλητών οι δοκιμές που χρειάζονται και ο τρόπος αξιολόγησης αυτών.
• Εισαγωγικές έννοιες στις κατανομές δειγματοληψίας, ανάπτυξη της εκτιμητικής και διερεύνηση σχέσεων μεταξύ μεταβλητών (πίνακες συνάφειας, ανάλυση διακύμανσης, απλή συσχέτιση). Ανάπτυξη εφαρμογών στο πρόγραμμα SPSS/R και αναλύεται ο τρόπος σύνταξης ερευνητικής πρότασης-συγγραφής της έκθεσης των αποτελεσμάτων συνδυάζοντας το θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο.
• Αναλύονται οι βασικές έννοιες της επαγωγικής στατιστικής. Μελετούνται τα διαστήματα εμπιστοσύνης, οι έλεγχοι υποθέσεων η συσχέτιση, η γραμμική παλινδρόμηση και η ανάλυση διακύμανσης (ΑΝΑΔΙΑ-ΑΝΟVA-MANOVA). Στη συνέχεια αναπτύσσονται εφαρμογές με χρήση του προγράμματος SPSS/R για την δημιουργία και αξιολόγηση σεναρίων στην μεθοδολογία της εκπαιδευτικής έρευνας.
• Εξέταση-Παρουσίαση των επιστημονικών εργασιών.